İstanbul Ticaret Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Erkan Turan, Geniş Açı’da İsmail Mücahit Aydemir’in sorularını yanıtladı. Habercilik geçmişine dair detayları aktaran Dr. Turan, ‘önemli olan haberin ruhudur’ şeklinde konuştu. ‘Habercilik Uygulamaları: Teoriden Pratiğe’ adlı kitabı hakkında değerlendirmelerde bulunan Dr. Turan, dijital dönüşüm sürecinde geleneksel medyanın yeni medyayı dışlamadığını vurguladı. ‘‘Haberi dar kalıplara sokmamak lazım’’ diyen Dr. Turan, internet haberciliğindeki rekabetin altını çizdi.
‘‘İki Sevdam Var: Birisi Öğrencilerim, Diğeri Haber’’
Dünyada ve Türkiye’de iyi gazetecilerin hep emniyet muhabirliğinden geçtiğini, polis masasındaki muhabirlerin haberin içinde yetiştiğini ifade eden Dr. Turan, ‘‘Biz de İstanbul Üniversitesi’nden polis masası haberlerine oradan TRT Haber merkezine uzanan bir yolculuk yaşadık. TRT’de haberin içinde yoğun bir şekilde çalışırken, İstanbul Üniversitesi’nde ders vermem istenmişti. O şekilde üniversiteye döndüm ve o gün bugündür haber ve akademik camia hep hayatımda oldu. İki sevdam var derim hep, birisi öğrencilerim diğeri de haber’’ şeklinde konuştu.
‘‘5N1K’yı İyi Anlamamız Lazım’’
Hayatta daima sorular sormanın çok önemli olduğunu ifade eden Dr. Turan, ‘‘Bir olayın içinde bir sorudan çok daha fazlası olabilir, habere insani olarak bakmak çok önemli. 5N1K bir anahtar. Buradaki sorulardan her biri çok önemli belki ama bu soruları çoğaltmak, hayatın içindeki sorulara yanıt aramak lazım. İşin esası güzel yanıtlar aramak değil, güzel soruyu aramak. Güzel sorular, çok güzel yanıtları ve çok güzel açılımları beraberinde getirir’’ şeklinde konuştu.
‘‘Haberi Dar Kalıplara Sokmamak Lazım’’
Dr. Turan, ‘‘Günümüzde algoritma haberciliği konuşuluyor ama önemli olan habere ruhunu vermek lazım. Beş öğrencime aynı konuda haber yazmalarını istiyorum, beş ayrı haber geliyor. Çünkü her birinin yaşamı, hayata bakışı çok farklı. Öyle haberler geliyor elinize, şaşırıyorsunuz. Bu bakımdan; haber insana dokunmalı, hayata dokunmalı. Örneğin, ‘yangını itfaiye ekipleri söndürdü’ haberini yazmak kolay ve her yerde geçerli olan bir ifade. Peki bu ifadeyi yazarken, oradaki yaşlı bir insanın duygularını, göz yaşlarını veya yangından kurtulan bir kediyi görebiliyor musun ve bunu öne çıkarabiliyor musun? Önemli olan bu. Habere insani değeri ve ruhu kazandıran da bu’’ ifadelerini kullandı.
‘‘Savaş Muhabirliği Dönemimizde, Film Sahnelerinde Gibiydik’’
Savaş muhabirliği yaptığı dönemleri anlatan Dr. Turan, ‘‘Press (Basın) yazan yeleği giydiğiniz zaman hayatınızı garanti altına almış olmuyorsunuz. Savaş ortamında ülkeniz tarafsız da olsa her zaman risk altındasınız. Kaçırılma riskiniz, ölüm riskiniz var. Bağımsız olmanız sizi düşman olarak görme risklerini ortadan kaldırmıyor. Gasp gibi başka birtakım tehditlerle de karşılaşabiliyorsunuz. Ailem için zordu ancak mesleğime çok saygı duyarlardı. Mesela ben Irak Savaşı’na gittiğimde çocuğum yeni doğmuştu. Onlara ‘beni her akşam TV’de görebilirsiniz’ diyordum’’ şeklinde konuştu.
‘‘Haber Uygulamaları: Teoriden Pratiğe’’
‘Haber Uygulamaları Teoriden Pratiğe’ kitabı hakkındaki soruları yanıtlayan Dr. Turan, dijitalleşmenin haber uygulamalarında meydana getirdiği dönüşümleri vurguladı. ‘‘Bu dönüşümü yadsımamak lazım, bunu kabul etmek ve bu dönüşüme adapte olmak gerekir. Teknoloji sayesinde kitle iletişim araçları çoğaldıysa, haber de çoğaldı demektir. Yurttaş gazeteciliği veya internet gazeteciliği bu bağlamda çok önemli. Bilginin dolaşımının önündeki bütün engeller kalktı. Bilgi artık çok hızlı dolaşıyor. Pandemide BM ‘infodemi’ uyarısı yapmıştı. Ne yazık ki manipülasyon, dezenformasyon var. Bunları önlemek ile bilginin hızlı yayılması arasındaki dengeyi bulmak, sınırları tayin etmek zor oluyor’’ ifadelerini kullandı.
‘‘İnternet Haberciliğinde Büyük Rekabet Var’’
İnternet haberciliğinde ‘backlink’ kavramının önemini vurgulayan Dr. Turan, ‘‘Google’ın yapay zekası sizin web sitenizi fark etmeli ve ön plana çıkarmalı. Oyunu kuralına göre oynamak bu aslında. Sanal bir referans durumu söz konusu orada. Bu sebeple backlink çok önemli. Bir de sosyal medyanın günümüzde internet haberciliğine olan katkısını göz ardı edemeyiz. Sadece sosyal medya üzerinden habercilik yapanlar da var. Burada önemli olan kalitenin zaman içerisinde artması ve bu da eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları ile zamanla gelişecektir’’ şeklinde konuştu.
‘‘Geleneksel Medya Yeni Medyayı Dışlamadı’’
Geleneksel medya, yeni medya araçlarını dışlamadı diyen Dr. Turan, geleneksel medyanın kalıcı olacağını ancak yeni medyanın da güçlü bir şekilde anlık etkileşimi yaratmaya devam edeceğini sözlerine ekledi. Dr. Turan, geleneksel medyanın referans ve güven bağlamında önemini vurguladı.
Programı İzlemek İçin Tıklayın
