İstanbul Ticaret Üniversitesi İletişim Fakültesi uzman kadrosunda yer alan İsmail Mücahit Aydemir’e radyo hakkında merak ettiklerimizi sorduk. Bu alanla ilgili kafasında soruları olanların cevap bulabileceği bilgileri sizler için derledik.
Kaç yıldır bu sektördesiniz, biraz kendinizden bahseder misiniz?
‘’Ben İsmail Mücahit Aydemir.İstanbul Ticaret Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde uzman olarak çalışıyorum. Kuruluş aşamasında görev aldığım TİMM Radyo'nun sorumlusuyum. Üniversite bünyesinde ''Podcast Yayını, Radyo Programı, Seslendirme Çalışmaları, Ses Kurgusu ve Montajı'' konularında isteyen tüm öğrencilere uygulamalı olarak eğitim veriyor ve onların kendi içeriklerini hazırlamalarına destek oluyorum. 10 yıldır profesyonel olarak radyoculuk yapıyorum. Aynı zamanda İstanbul Ticaret Üniversitesi, İletişim Bilimi ve İnternet Enstitüsü'nde İletişim Tasarımı ve Yönetimi Doktora Programı öğrencisiyim. İlgi Alanlarım: Medya ve İletişim Çalışmaları, Dijitalleşme, Radyo Yayıncılığı, Podcast Yayıncılığı, Dijital Medya Okuryazarlığı’’
Radyocu olmak için hangi aşamalardan geçmek gerekiyor, siz hangi aşamalardan geçtiniz?
‘’Radyoculuk öyle bir meslek ki; bazen eğitimli bazen de alaylı bir şekilde olunuyor. Bu iş ilk ortaya çıktığında günümüzdeki gibi okulları yokmuş. Okulları sonradan geliştirildiği için sektörde alaylılar daha fazla. Özel radyoların açıldığı dönemde, ciddi bir personel ihtiyacı söz konusu olmuş. Günümüzde üniversite mezunu olup, Radyo TV Sinema bölümlerinden yetkin bir biçimde mezun olarak bu mesleği yapanlar da var ama bunlar azınlıkta. Ben lisansta iletişim okumadım; ilk çalıştığım radyoya stajyer olarak başlamıştım, daha sonra haber editörü, haber spikeri, program sunuculuğu derken finalde genel yayın yönetmenliğine kadar giden bir süreci yaşadım. Bu dönemde çok sayıda program türü sundum. Ben bu içerikleri yapa yapa haberleri okuya okuya aslında tam anlamıyla işi mutfağında öğrendiğimi düşünüyorum. Üniversitemizde bu işin eğitim tarafındayız, eğitimin içine uygulamayı dahil etme gayretindeyiz; ama şunu gözlemliyorum ki biz gerçekten işi mutfağında bizzat deneyimleyerek öğrenmişiz.’’
Bir radyocuda olması gereken özellikler nedir?
‘’İlk olarak bir radyocu iyi gözlem yapabilmeli, çevresine karşı duyarlı ve meraklı olmalı ve iyi bir dinleyici olmalıdır. Çünkü bir insanın gözlem yapmadan, dinlemeden iyi konuşabilmesi mümkün değil. İkinci olarak da radyocu hem mikrofon önünü hem de mikrofonun arkasını bilmeli. En azından ses kurgusunun nasıl yapıldığını, ne tür cihazlar kullandıklarını, sektörde bu teknolojilerin nereye doğru ilerlediğini genel olarak bilmesi dahi bir radyo programcısının yaptığı işin de kalitesini arttırır. Tıpkı kurgudan anlayan bir muhabirin daha kaliteli sunum yapması gibi.. Bu iki temel konu dışında eklemek isterim ki bir radyocu tıpkı bir gazeteci gibi karşısına gelen kim olursa olsun onunla muhabbet edebilmeli, her alanla ilgili temel düzeyde de olsa bilgi sahibi olmalı, her kesimden insanla rahatça konuşabilecek entelektüel birikime ve özgüvene sahip olmalıdır. İnsanları mesleklerine göre sınflandırmıyorum ama karşınıza bir kağıt toplayıcısı geldiğinde kendinizi ondan üstün görmeden, karşınızda bir cumburbaşkanı olduğunda da kendinizi ondan aşağıda görmeden; aynı özgüvenle ve saygı çerçevesinde etkili bir iletişim kurabilmelisiniz. Ya da hazırlıksız bir şekilde kendinizi bir topluluk önünde bulduğunuzda rahatça kendinizi ifade edebilmelisiniz. Bunu yapabildiğinizde radyonun size entelektüel birikim ve özgüven kazandırdığının farkına varacaksınız.’’
Peki bu özellikler radyoya başladıktan sonra gelişebilen nitelikler mi yoksa sadece bu özellikte olan insanlar mı bu mesleği tercih etmelidir?
‘’Özellikle hayata, olaylara, insanlara ve insan hikayelerine dair merakınız varsa radyocu olmalısınız, merak yoksa bu mesleği sürdürebilmeniz çok mümkün değil. Çünkü radyoda yayın yaptığınız zaman her gün başka insanları dinleyerek aslında onların hayatlarına dokunmuş olacaksınız. Yayınıza bağlanan kişinin sıkıntılarını dinleyecek ve onunla empati kuracaksınız. Dolayısıyla empati yeteneğiniz yoksa ve başkalarının hayatları konusunda ilgisiz bir tavır sergiliyorsanız bu mesleği yapmanızın çok bir anlamı yok. Ayrıca sözel ifade yeteneğiniz yoksa ve bir konuyu anlayıp, karşınızdaki kişi ya da topluluğa etkili bir şekilde anlatabilme gibi becerilerinizin olmadığını düşünüyorsanız bence radyocu olma konusunu bir kere daha gözden geçirmelisiniz.’’
Okulumuzda radyo programları, podcastler yapmak için öğrenciler ne yapmalıdır?
‘’Kesinlikle içerik düşünmeliler. İlginizin olduğu herhangi bir konuda içerik üretmek, sesinizle insanlara dokunmak ve bir şeyler anlatmak istiyorsanız bunun için ilk olarak içeriğinizi hazırlamalısınız. İnsana verilen yeteneği bir insan geliştirmezse o yetenek körelir ve olduğu yerde kalır. O yüzden ben çok iyi konuşmacıyım diyorsanız bile aslında onu geliştirmelisiniz, çok iyi yazabiliyorum diyorsanız bile onu geliştirmelisiniz. Her ikisini geliştirmek zor ama gerçekten bunu yapanlar var. Aklınızda en küçük bir içerik fikri dahi varsa, bunu birlikte geliştirebiliriz. '’
Dileyen her öğrenci radyoyu kullanabilir mi?
‘’Podcast yapmaya ilgi duyuyorsanız üniversitemizin altıncı katında bulunan radyo stüdyoları her zaman hazır. Dileyen öğrencilerimiz her zaman gelebilir ve burayı kullanabilirler.’'
Radyo içerikleri üretmek, bu alanla ilgili bilgi edinmek ve uzmanından detayları öğrenmek isteyenler imaydemir@ticaret.edu.tr mail adresi üzerinden İsmail Mücahit Aydemir ile iletişime geçebilirler.
Haber ve Fotoğraflar: Kübra Yalçınkaya (Medya ve İletişim 2. Sınıf Öğrencisi)
