İstanbul Ticaret Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sabri Öz, Dr. Öğr. Üyesi Gözde Sunal’ın ‘‘Metaverse’’ kavramına yönelik sorularını yanıtladı. Doç. Dr. Öz, metaverse ortamında çalışmalar gerçekleştirdiklerini ifade ederek, ‘‘Arttırılmış gerçeklik, yapay gerçeklik gibi kavramlarla metaverse teknolojileri gümbür gümbür geliyor. Henüz emekleme aşamasında olsa da bu gelişmeler zaman içinde hızlanacaktır’’ ifadelerini kullandı.
‘‘Metaverse Sadece Yazılım ve Tasarım Değil’’
Metaverse teknolojilerinin yazılım ve tasarım tarafında çok önemli olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Öz, ‘‘Metaverse sadece bunlardan ibaret değil. Aynı zamanda da bir cihaz tarafı var. Bu cihazlara örnek gözlüklerden söz ediyoruz. Bu cihazların kullanımını bilen yetkin bireylerin olması da çok önemli. Öte yandan bu gözlüklerin yoğun kullanımının uzun vadede insanda meydana getirdiği zararlar da söz konusu. Beyine olan etkisi dışında uzun süre kullanımda bu gözlükler boyun ağrılarına da sebebiyet verebiliyor. Bunun dışında çevreye verilen zararlar da söz konusu. İşin sürdürülebilirliği açısından çevreye olan zararlar da göz önüne alınmalıdır. Elektrik enerjisi kullanılıyor ve bir karbondioksit salınımı yapılıyor dünyaya. Bütün bunlar göz önüne alındığında metaverse evrenindeki varlık süremizin kısıtlanması ve oradaki avatarlara belirli bir süre sonunda ‘şimdi sen gerçek dünyaya dönmeli ve biraz dinlenmelisin’ şeklinde uyarıyoruz. Sürdürülebilirlik açısından bu çok büyük önem arz ediyor’’ ifadelerini kullandı.
‘‘Metaverse Evreninde Henüz Normlar Gelişmiş Değil’’
Metaverse evreninde henüz kanun, norm ve çeşitli düzenlemelerin yeterli düzeyde olmadığını belirten Doç. Dr. Öz, ‘‘bu tür vakalarda yeni yeni normlar gelişmiş ülkeler tarafından geliştiriliyor. Bu çalışmalar artarak devam edecek. Bizim de adapte olmamız gerekiyor’’ dedi.
‘‘Sanal Evrenlerden Korkmaya Gerek Yok’’
Metaverse ilişkin yapılan tartışmalara değinen Doç. Dr. Öz, ‘‘Konunun dini boyutları, felsefe tartışmaları, insanın ruh ve beden sağlığına olan olumsuz etkileri tartışılıyor, bunların tartışılmaya devam etmesi lazım ama tabiat boşluk kabul etmiyor. Sizin yapmadığınızı bir başkaları yapıyor. Önemli olan toplumsal faydayı gözeterek verimli çalışmalar gerçekleştirmek. Odağında insan olmayan çalışmalar, sürdürülebilir olmuyor zaten’’ şeklinde konuştu.
‘‘Metaverse Üzerinden Uzaktan Eğitimde Verim Çok Daha Yüksek’’
Metaverse üzerinde uzaktan eğitimler gerçekleştirildiğini ifade eden Doç. Dr. Öz, ‘‘Pandemi öncesinde online eğitimler düzenlemekteydik. Pandemi döneminde online eğitime geçilince uzmanlar tarafından bu eğitimlerdeki verim tartışılmaya başladı. Çünkü uzaktan eğitimde öğrencinin ilgisini takip etmek zor olmuştu. Öğrenci bir şekilde derste olduğunu hissettirip başka işlerine odaklanabiliyordu ve derste göründüğü halde dinlemeyebiliyordu. Ancak metaverse’te bunu yapması mümkün değil. Öğrencinin kaçma şansı yok, öteki dünyadaki avatar karşılığı öğrencinin fiziki dünyadaki varlığının karşılığı olduğu için öğrencinin farklı bir alana kaçma şansı yok. Metaverse’in online eğitime katkısı çok fazla. Yüzyüze eğitimlerle kıyaslandığında ise kesinlikle trafik vs. dertlerinden kurtularak eğitim ortamı kurmuş oluyorsunuz’’ şeklinde konuştu.
‘‘Metaverse’te Arazi Alımları’’
İş dünyası tarafından metaverse’te arazi alımı konusunun önem kazandığını belirten Doç. Dr. Öz, ‘‘İşletmelerin kârlılık arayışı çok doğal. Ancak arsalar kaçıyor diye FOMO (Fear of Missing Out-Fırsatları Kaçırma Korkusu) ile arsa alımı yapmayın ancak eğer orada bir ekosistem oluşmayacaksa bir anlamı yok. Önerimiz uzak durmayın, gözlem yapın ve izleyin. Ancak hemen yatırıma girecek bir şey yapmanıza gerek yok’’ ifadelerini kullandı.
‘‘Tüketici Olmaktan Çok Üretici Olmalıyız’’
Ülkemiz gençlerinin tüketici olmaktan çok üretici konumda olması gerektiğini ifade eden Doç. Dr. Öz, ‘‘Metaverse’in pek çok anlamda önü çok açık. Biz gençlerimize sürekli olarak üretken olmaları gerektiğini öneriyoruz. Bu konuda yayınladığımız kitaplar ve podcastler ile önemli farkındalık çalışmaları yapıyoruz. BeTa İlim Derneği olarak bu faaliyetlerimizi sürdümeye devam edeceğiz’’ şeklinde konuştu.
Haber: İsmail Mücahit Aydemir
