İstanbul Ticaret Üniversitesi Liderlik ve Girişimcilik Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yusuf Balcı, Dr. Öğr. Üyesi Gözde Sunal’ın fikri ve sınai mülkiyet haklarına yönelik sorularını yanıtladı. Türkiye’nin bu konuda çok köklü bir geçmişe sahip olduğunu vurgulayan Prof. Balcı, ‘‘Bilginin ve teknolojinin çok hızlı güncellendiği, günümüz küreselleşme çağında fikri ve sınai haklar ile ilgili çalışmalar, çok büyük önem kazandı. Burada girişimcilerin, girişimci adaylarının, üniversitelerin çok dikkatli olması ve ağırlık vermesi gereken konular söz konusu’’ ifadelerini kullandı.
‘‘Bilgi ve Teknoloji Çok Hızlı Güncelleniyor’’
Prof. Balcı, ‘‘İnsan aklı ile fark oluşturan bir varlık. Bilgi toplumunda bilgi kendini çok hızlı yeniliyor ve bilgi stoku kısa sürede yenileniyor, değişiyor. Akıl ile geliştirilen bütün ürün ve hizmetler, bilimsel ve sanatsal eserler telif hakları ile korunuyor. Sanayi ile ilgili olanlar, sınai mülkiyet hakları oluyor. Bir de fiziki olarak ele alınmayan ürünler var bunlar da tasarım kısmını oluşturur. Tasarım çok daha geniş bir alanı ifade eder. Markalar da insanların oluşturdukları haklar, bunları koruyan haklara da sınai mülkiyet diyoruz. Önemli olan fikri ve sınai hakların gelişimi, gelişim için de hakların korunması gerekiyor.’’ ifadelerini kullandı.
‘‘Patent-Telif Hakkı Konularını Bilmeliyiz’’
Küreselleşme döneminde bireylerin ve kurumların çalışmalarında ciddi bir rekabet söz konusu olduğunu ifade eden Prof. Balcı, ‘‘Patent bir sorunun çözümü için geliştirilen teknik buluşlara denir. Bir patent alınması için yeni olmalı, buluş basamağı belirgin şekilde mevcut şekilde ileriye gidecek, ekonomik olarak da uygulanabilir olmalıdır’’ ifadelerini kullandı. Prof. Balcı, ‘‘Faydalı model ise yeni bir ürünün/hizmetin geliştirilmesi söz konusu olduğunda ancak buluş basamağının aşılmadığı durumlarda ortaya çıkar’’ dedi. Eğitim sisteminin ezberci olmaması ve yeni fikirlerin, buluşların hayata geçirilmesi sürecinde üniversitelerin önemli roller oynadığını ifade etti.
‘‘Girişimciler Haklarını Korumalı’’
Türkiye’nin patent alanında köklü bir geçmişe sahip olduğunu ve günümüzde bu çalışmaların gelişmiş düzeyde yapıldığını ifade eden Prof. Balcı, ‘‘Büyük girişimciler, zamanında önlem almadıklarında marka tescili ve patent konusunda ciddi sorunlar yaşayabiliyorlar. Yatırım yaparken aklınıza gelen ismi, araştırmanız ve daha önce bu bağlamda çalışma yapılmış mı diye bakmanız lazım. Patent Kurumu’nun veri tabanında mutlaka sorgulama yapmak lazım. İyi bir isim, patent, logo ile büyük bir marka oluşturulabiliyor’’ ifadelerini kullandı.
‘‘Üniversitelerin Patent Kurumu’na Desteği Çok Önemli’’
Üniversitelerin önemli farkındalık çalışmaları yapması gerektiğini ve Patent Kurumu’na üniversitelerin daha çok destek vermesi gerektiğini ifade eden Prof. Balcı, ‘‘İstanbul Ticaret Üniversitesi olarak bu anlamda da çeşitli çalışmalar yürütüyoruz. Bu bağlamda bir makale de yayınlayacağız’’ şeklinde konuştu.
Haber: İsmail Mücahit Aydemir